Atlete: gebrek aan steun van Atletiekunie voor Zoë Sedney ‘schandalig’

FOTO MARCIN BULANDA/PRESSFOCUS 

Aan de vooravond van de WK atletiek blijft een geval van seksueel grensoverschrijdend gedrag de atletiekwereld bezighouden. Atlete Maureen Koster noemt het optreden van de Atletiekunie „schandalig”.

«Verandert er echt iets aan de huidige topsportcultuur 

in Nederland als atleten zich uitspreken?»

   - Maureen Koster atlete

«Er was geen open en eerlijk gesprek geweest, 

geen eerlijke uitleg of verklaring»

   - Zoë Sedney atlete

25 Aug 2025 - NRC

Sam de Voogt

‘Heeft iemand water voor mij?” Het witte speeksel zit om de mondhoeken van atlete Maureen Koster. Ze heeft net een daverend persoonlijk record gelopen op de 5.000 meter – liefst elf seconden sneller dan ze ooit was – tijdens de Diamond League-wedstrijd in Brussel en ze is er dolblij mee.

Maar er zit haar ook iets dwars, blijkt uit het nauwelijks onderbroken relaas van bijna twee minuten dat Koster afgelopen vrijdagavond afsteekt in de mixed zone naast het Koning Boudewijnstadion. Ze praat er haar mond droog van.

„Schandalig”, vindt Koster het desgevraagd, de manier waarop de Atletiekunie heeft gereageerd op een recent gepubliceerde interview in Runner’s World met de 23-jarige atlete Zoë Sedney. Zij werd twee jaar geleden slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag toen ze in bed belandde met een teamgenoot, die hun vrijpartij heimelijk filmde.

De kwestie werd in april vorig jaar onthuld door Trouw, maar in dat verhaal werden geen namen genoemd. Sindsdien was het in de atletiekwereld een publiek geheim dat het om Sedney ging. Tot ze twee weken zelf geleden naar voren stapte met het interview, waarin Sedney vertelde zich niet gesteund te hebben gevoeld door de Atletiekunie.

Haar verhaal leidde tot grote media-aandacht en verontruste reacties vanuit de sportwereld. Regeringscommissaris Mariëtte Hamer (seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld) liet zich kritisch uit over het optreden van de Atletiekunie. Demissionair staatssecretaris Judith Tielen (Jeugd, Preventie en Sport, VVD) kondigde naar aanleiding van het interview aan op korte termijn een onafhankelijk integriteitscentrum voor sport op te willen richten.

Communicatie

De Atletiekunie reageerde door te stellen conform regelgeving te hebben gehandeld en ontkende dat er sprake is van een onveilige topsportomgeving in de atletiek. Wel erkende de sportbond dat de communicatie over de kwestie en begeleiding van Sedney beter had gekund.

Aan de vooravond van de WK atletiek, die op 13 september beginnen in de Japanse hoofdstad Tokio, is Koster de eerste atleet die zich sinds het verschijnen van het interview openlijk uitspreekt. Ze is niet tevreden met de reactie van de bond. „Het voelt voor mij alsof de Atletiekunie totaal geen verantwoordelijkheid neemt. Ik had verwacht dat ze zouden zeggen: er is iets fout gegaan, dat vinden we heel erg, daar leren we van, het gaat niet meer gebeuren. Maar dat idee heb ik niet gekregen.”

Over de manier waarop de Atletiekunie deze zaak tussen de twee atleten uit dezelfde trainingsgroep op Papendal heeft afgehandeld, is veel onvrede, schreef Trouw vorig jaar al. Terwijl de mannelijke atleet na een periode van gedwongen afwezigheid kon terugkeren en daarna succesvol was op de Olympische Spelen in Parijs, verliet Sedney de Arnhemse bossen omdat ze niet langer met hem wilde trainen. Andere atleten voelden zich daarna onveilig, schreef Trouw, iets dat later ook bevestigd werd door de atletencommissie. Atleten hadden bovendien het idee dat sportief succes op de Spelen belangrijker werd geacht dan het welzijn van Sedney.

In haar interview zei Sedney dat de mannelijke atleet was weggestuurd nadat er bij de vertrouwenspersoon van de Atletiekunie een anonieme melding over het stiekem opgenomen filmpje was binnengekomen. Daarna werd haar door de Atletiekunie gevraagd wat er voor nodig zou zijn om de mannelijke atleet terug te laten keren op Papendal, „want ja, we hadden beiden talent en beiden een toekomst in de atletiek”, zei ze. Sedney schreef een stappenplan, maar daar werd volgens haar niets mee gedaan.

Maanden later hoorde Sedney in de wandelgangen dat de mannelijke atleet zou terugkomen. „Er was geen open en eerlijk gesprek geweest, geen eerlijke uitleg dan wel verklaring. […] Niemand van de bond die mij informeerde. […] Ik was woedend. […] Uiteindelijk heb ik mijn spullen gepakt en ben vertrokken van Papendal.”

Sedney raakte na haar vertrek depressief, vertelde ze in het interview. „Ik slikte antidepressiva omdat het gewoon echt niet goed ging.” Veel meer wilde ze er niet over kwijt. „Alles bij elkaar heeft het ruim een half jaar geduurd.” Inmiddels is ze weer aan het trainen op de atletiekbaan, maar nog niet op haar oude niveau en niet op Papendal.

Volgens Maureen Koster is het „heel belangrijk” dat Sedney nu haar verhaal heeft gedaan. „Want er zullen ongetwijfeld meer van dit soort verhalen zijn in de Nederlandse sportwereld.” De 33-jarige atlete, die vijftien maal Nederlands kampioene werd, loopt sinds 2012 mee op het hoogste niveau in de atletiekwereld. „Ik zie een soort patroon bij Nederlandse sportbonden dat er zo’n verhaal naar buiten komt, de bond reageert en vervolgens gaan we door met waar we mee bezig zijn. Dan vraag ik mezelf af: verandert er echt iets aan de huidige topsportcultuur in Nederland als atleten zich uitspreken?”

‘Ongezonde’ keuzes

Koster vindt het lastig om te zeggen wat er dan concreet moet veranderen. Ze ziet dat het mentale welzijn van sporters door de jaren heen belangrijker wordt gevonden, maar dat er nog steeds „ongezonde” keuzes worden gemaakt. „Het voelt voor mij dat in de topsport alles nog steeds draait om presteren, geld en macht en dat dat soms het menselijk welzijn in de weg zit.”

Volgens de Atletiekunie, dat na publicatie van het interview met Sedney een verklaring naar buiten bracht, is over de kwestie „in de buitenwereld het beeld gecreëerd van een sportomgeving waarin individuen gemakkelijk slachtoffer konden worden van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en waar de bond volgens velen onvoldoende ingreep”.

Dat klopt niet, stelt de sportbond: „De werkelijkheid is anders.” De Atletiekunie zegt alle maatregelen te hebben genomen die het ter beschikking heeft; de mannelijke atleet is tijdelijk weggestuurd, er is een melding gedaan bij tuchtorgaan Instituut Sportrechtspraak (ISR) en de bond heeft Sedney aangemoedigd aangifte te doen bij de politie. De melding bij het ISR is geseponeerd, volgens de Atletiekunie omdat er geen sprake was van een machtsverhouding tussen de atleten, het voorval zich afspeelde in de privésfeer en omdat het ISR het filmpje niet meer kon achterhalen. De politie-aangifte van Sedney heeft tot nu toe nog niets opgeleverd.

„Een sportbond heeft niet de bevoegdheid om te straffen”, voegt de Atletiekunie daar aan toe. Daarom mocht de mannelijke atleet, die het bestaan van het filmpje heeft erkend, na zes maanden afwezigheid terugkeren op Papendal.

De sportbond benadrukt dat er een veilige topsportomgeving is. „Helaas hebben de niet op feiten gebaseerde, alarmerende berichten in sommige media en op social media, bijgedragen aan een sfeer waarin sporters en mensen in hun omgeving zaken juist níet meer bespreekbaar durven maken.”

Volgens Koster is er wel meer aan de hand. „Er is een reden dat Zoë haar verhaal doet. Zij wil dat er iets verandert in de topsport. Haar verhaal heeft nu een podium gekregen en ik hoop dat het nu niet weer wegzakt. Daar heeft de Atletiekunie ook een verantwoordelijkheid in.” Koster hoopt dat meer atleten zich zullen gaan uitspreken.

Een woordvoerder van de Atletiekunie laat desgevraagd weten niet te willen reageren op de uitspraken van Maureen Koster. De unie houdt het bij de verklaring van twee weken geleden.

Bloeiperiode

Zo blijft de kwestie zich voortslepen in wat een bloeiperiode van de Nederlandse atletiek genoemd kan worden. Talloze recente successen, zoals de olympische gouden medailles vorig jaar voor Sifan Hassan (marathon) en de gemengde estafetteploeg op de 400 meter, hebben bijgedragen aan een toename van populariteit en aandacht voor de sport.

Deze maandag wordt het team gepresenteerd dat half september in actie zal komen op de WK atletiek in Japan. Het lijkt erop dat er een recordaantal atleten zal worden afgevaardigd. Femke Bol (400 meter horden) en Jessica Schilder (kogelstoten) zijn de voornaamste medaillekandidaten, terwijl atleten als Niels Laros (1.500 meter), Nadine Visser (100 meter horden) en verschillende estafetteteams hopen te verrassen met een podiumplaats.

***