Zoveel meer dan de ‘golden boy van Hollywood’

Blonde lokken, helderblauwe ogen, een glimlach om voor te smelten. Robert Redford (89) was een filmster pur sang. Maar ook een regisseur, producent en bovenal een activist die een verschil wilde maken.

“Het is maar logisch dat we ons focussen op 

de socioculturele vraagstukken van onze tijd. 

Zeker in documentaires, 

want de waarheid is steeds moeilijker 

terug te vinden in traditionele media”

    - Robert Redford

      Acteur maar ook activist

17 Sep 2025

Gazet van Antwerpen Stad en Rand

WOUT DESMYTERE

“Hij was deel van een nieuw en spannend Hollywood in de jaren 70 en 80. Moeilijk te geloven dat hij al 89 was.” Auteur Stephen King zei wat velen dachten, toen ze gisterenmiddag hoorden dat Robert Redford overleden was. Ondanks zijn hoge leeftijd zag iedereen het Hollywoodicoon nog steeds als die jonge blonde god met de guitige glimlach.

En inderdaad, Redford verscheen ten tonele toen een nieuw soort Hollywoodster opstond. Het mocht allemaal wat minder gelikt, een beetje stoerder en nonchalanter. Dat was op zijn lijf geschreven. “Hij is een erg instinctieve, impulsieve acteur”, aldus regisseur Sydney Pollack, die zeven films met hem maakte, in Variety. “Er is niets gestudeerd of doordacht aan zijn werk. Hij is het tegenovergestelde van een acteur die wil repeteren en dingen wil vastzetten.”

Na een zwerftocht door Europa en een theateropleiding in New York liet de jonge Redford zich voor het eerst opmerken op de planken van Broadway, waar hij een keurige jurist speelde in de komedie Barefoot in the park. Die rol zou hij in 1967 opnieuw spelen naast Jane Fonda in de verfilming, maar de grote doorbraak diende zich pas een paar jaar later aan. In de westernfilm Butch Cassidy and the sundance kid stond hij als bleutje naast de grote ster Paul Newman. Een vriendschap voor het leven was geboren.

Op zijn best in duo

Sowieso werkte Redford het beste in duo. Zoals met Barbra Streisand, in The way we were. Of met Dustin Hoffman, in zijn bekendste wapenfeit All the president’s men. Ook in 2025 blijft dat een razend actuele film waarin hij en Dustin Hoffman de twee journalisten speelden die het Watergate-schandaal onder Richard Nixon blootlegden. Het werd de rode draad in zijn carrière: films over mens en maatschappij lagen na aan zijn hart. Hij was dan wel de golden boy van Hollywood, aan glitter en glamour had hij geen behoefte.

Hij toonde zich doorheen de jaren bezorgd over de rechten van de LGBTQIA+-gemeenschap en speelde een grote rol in de strijd tegen oliepijpleidingen in Canada. Hij spaarde president Trump niet toen die zich terugtrok uit het klimaatakkoord van Parijs. Als producent zette hij zijn schouders meermaals onder documentaires over het milieu. Hij kreeg er in 2016 de Medal of Freedom voor van Barack Obama.

Nochtans wantrouwde Redford alles wat nog maar naar establishment róók. Hij werd van de middelbare school gestuurd omdat hij te veel streken uithaalde en te weinig punten behaalde, en met politici had hij ook niets. Als 13-jarige kreeg hij een sportmedaille van – toeval bestaat niet – Richard Nixon, toen nog senator. “Hij schudde mijn hand en ik voelde een heftige siddering”, vertelde hij Variety. “Wat een griezelig figuur. Een valse, kunstmatige persoon. Dat ben ik blijven associëren met politiek.”

Voor Redford gingen activisme en filmmaken hand in hand, zei hij in datzelfde interview. “Dat hoort ook zo. Het is maar logisch dat we ons focussen op de socioculturele vraagstukken van onze tijd. Zeker in documentaires, want de waarheid is steeds moeilijker terug te vinden in traditionele media.” Hij zou de daad bij het woord voegen en richtte in 1981 het Sundance Institute op – genoemd naar zijn doorbraakrol – dat zich inzet voor onafhankelijke artiesten.

“Het doel was simpel: mensen in de spotlights zetten die genegeerd worden en onontdekt blijven.” Vier jaar later zag het Sundance Film Festival het levenslicht. Dat is nog steeds het belangrijkste Amerikaanse festival voor films die niet kunnen rekenen op de steun van een grote Hollywoodstudio.

Huwelijken

Intussen bleef hij de films maken die hij zelf wilde zien. Als acteur, maar ook als regisseur. Voor zijn debuutfilm, het bewierookte Ordinary people (1980) won hij zijn eerste Oscar. Zijn tweede volgde pas in 2002, een ereprijs voor zijn volledige oeuvre. Maar waar het hem professioneel jarenlang voor de wind ging, kreeg hij privé een paar f linke klappen te verwerken. Met zijn eerste vrouw Lola Van Wagenen kocht hij een stuk land in Utah. Ver weg van de schijnwerpers, en niet toevallig de jaarlijkse locatie van Sundance. Redford was vastberaden om “te bewijzen dat een huwelijk in deze business kan standhouden”, maar het overlijden van hun eerste zoontje – hij was amper twee maanden oud – zorgde voor een barst in het huwelijk. Ze kregen samen nog drie kinderen, maar begin jaren 80 sneuvelde het huwelijk. Pas in 2009 hertrouwde hij met de Duitse schilder Sibylle Szaggars, op dat moment al een tijdje zijn vriendin. Ze keerden samen terug naar hun huis in Utah, waar hij in zijn slaap overleed.

Marvelfilms

Eén van zijn laatste rollen was een korte verschijning in de Marvelfilm Avengers: endgame, nog steeds de tweede succesvolste film aller tijden. “Ik snap die superheldenfilms niet”, had hij eerlijk tegen de regisseurs gezegd. “Maar mijn kleinkinderen vinden ze leuk, dus doe ik mee.” Om maar te zeggen dat hij ook als tachtiger de vinger nog steeds aan de pols van Hollywood had.

“Als je naar de som kijkt van alles wat hij gedaan heeft als producent, regisseur en acteur, dan zijn er niet veel die zich zo aan hun idealen gewijd hebben als Bob Redford”, zei regisseur Frank Pierson ooit. Of, zoals zijn goede vriendin Jane Fonda het samenvatte: “Hij stond voor het Amerika waarvoor we moeten blijven vechten.”

***